Poniżej, krok po kroku, wyjaśniona została procedura punktowania zawodników za poszczególne elementy gry. Przed przystąpieniem do opracowania sposobu kontroli działań zawodników w grze w piłkę nożną należy przyjąć pewne założenia.
Założenia przed opracowaniem sposobu kontroli działań zawodników
- Wyszczególnione działania wynikają z przyjętej koncepcji prowadzenia gry zakładającej, iż wszyscy zawodnicy w zależności od rozwoju sytuacji realizują zarówno zadania obronne, jak i ofensywne, z uwzględnieniem wymienności pozycji dokonywanej przez zawodników w trakcie poszczególnych akcji.
- Poszczególni zawodnicy realizować będą założone zadania obronne, jak i ofensywne, przy czym procentowy udział poszczególnych działań uzależniony jest głównie od pozycji wyjściowej, zajmowanej przez zawodnika w grze, od zadań postawionych przez trenera oraz od poziomu sportowego przeciwnika.
- Wyszczególniono zadania indywidualne, względnie niezależne od działań partnerów , bezpośrednio prowadzące do realizacji celów gry, np. pojedynków „jeden na jeden” z piłką lub gdy piłkę posiada przeciwnik (działania indywidualne).
- Wyszczególniono działania, które umożliwiały bezpośrednią realizację celów gry w sytuacji skoordynowanego ich wykonania z działaniami partnerów, np. próbę odbioru piłki jednocześnie przez dwóch obrońców, grę na tzw. spalony, podania piłki do partnera (działania grupowe).
- Wyszczególniono działania , które wymagały skoordynowania z działaniami partnerów, jednak jedynie pośrednio prowadziły do realizacji celów gry, czyli ułatwiły ich realizację np. ustawianie i przemieszczanie się graczy zgodnie z przyjętą koncepcją organizacji gry całego zespołu, np.1-3-5-2, asekuracja działań partnerów i wzajemne przekazywanie „pilnowanych przeciwników”, przemieszczanie się w działaniach ofensywnych całego zespołu celem otrzymania podania, przy czym nie uwzględniono ich w arkuszu obserwacji, a ich weryfikacja następowała w oparciu o bezpośrednie wykorzystanie kierowania „przez reagowanie na wyjątki”.
- Wyszczególnione działania dotyczyły zadań stawianych zawodnikom, przy czym uwzględniano zarówno skuteczne, jak i nieskuteczne ich wykonanie. W poniższej tabeli przedstawiamy sposób rejestracji skuteczności gry w meczu.
- Zarejestrowane na arkuszu obserwacji działania stanowiły podstawę do szacunkowej oceny skuteczności i aktywności działań poszczególnych zawodników grających w polu. Ocena końcowa wyrażona w punktach stanowiła podstawę do znacznego różnicowania nagród za zdobyte punkty, natomiast ocena opisana stanowiła podstawę do wykonania zadań treningowych.

Przykład praktycznego zastosowania metody: prof. dr hab. R. Panfila i dr doc. J. Płaczka
Arkusz obserwacji został podzielony poziomo na pięciominutowe odcinki, w których zapisywano podczas analizy meczu zarejestrowanego na kasecie video następujące elementy gry zawodników:
- w grze obronnej: odbiór piłki, przerwanie akcji przeciwnika, działania na zagrożenie bramki,
- w działaniu konstruktywnym: poczynania skierowane na zdobywanie pola gry,
- w grze ofensywnej: działania na kontrę, straty, stworzenie sytuacji bramkowej, strzał na bramkę.
Do poszczególnych elementów gry analizowanych w arkuszu obserwacyjnym zaliczono następujące działania:
Odbiór piłki:
- wejście w posiadanie piłki podczas gry jeden na jednego,
- wejście w posiadanie piłki podczas współdziałania dwóch zawodników ze sobą,
- wejście w posiadanie piłki przez wyprzedzenie.
Przerwanie akcji:
- wybicie piłki na aut, rzut rożny,
- faul,
- wybicie piłki rywalowi, który mimo to cały czas utrzymuje się przy piłce,
- odpowiednie ustawienie się zawodnika i tym samym spowolnienie akcji przeciwnika.
Działanie zagrażające swojej bramce:
- zagranie piłki do przeciwnika w pobliżu swojej bramki,
- przechwycenie piłki przez przeciwnika po naszym zagraniu,
- zagranie piłki do partnera w pobliżu własnej bramki, który jest atakowany przez przeciwnika,
- umożliwienie przeciwnikowi oddanie strzału, dośrodkowanie
- nieodpowiednie krycie, brak asekuracji.
Działania na zdobycie pola gry:
- liczba kontaktów z piłką prowadzących do zdobycia pola.
Działania na kontrę:
- strata piłki, po której przeciwnik wyprowadza szybki atak (kontrę),
- złe ustawienie, błędy w kryciu, po których przeciwnik wyprowadza szybki atak (kontrę).
Straty:
- niecelne zagranie, przegrany pojedynek, po których przeciwnik przejmuje piłkę.
Stworzenie sytuacji bramkowej:
- dośrodkowanie piłki w pole karne przeciwnika zagrażające bramce przeciwnika,
- zagranie piłki do partnera wychodzącego na pozycję umożliwiającą strzelenie gola,
- wygranie pojedynku 1*1 w polu karnym przeciwnika,
- uderzenie do bramki.
Strzały:
- celne uderzenie do bramki przeciwnika.
W arkuszu obserwacyjnym wpisywano symbole i numery zawodników na koszulce wykonujących określone działania zaliczane do poszczególnych elementów gry.
W- rzut wolny dla zespołu obserwowanego,
R- rzut rożny,
A- aut,
ST- strzał do bramki,
D- dośrodkowanie w pole karne,
F- faul
Ocenie podlegali zawodnicy występujący w meczu co najmniej 45 minut (połowa meczu).
Czas gry
|
Wynik
|
Odbiór
|
Przerwanie akcji
|
Działania na zdobycie pola gry
|
Działania na kontrę
|
Działania zagrażające swojej bramce
|
Straty
|
Stworzenie sytuacji bramkowej
|
Strzały
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KRYTERIA OCENY ZAWODNIKÓW:
Obrońcy
Działania obronne (max. 5 pkt):
Odbiór:
- 1-3 = 1 pkt
- 4-6 = 2 pkt
- 7-9 = 3 pkt
- 10-12 = 4 pkt
- pow.12 = 5 pkt.
Przerwanie akcji:
- 1-3 = 1 pkt
- 4-6 = 2 pkt
- 7-9 = 3 pkt
- 10-12 = 4pkt
- pow.12 = 5 pkt.
Działania zagrażające swojej bramce:
- 1-2 = -1pkt
- 3-4 = -2 pkt
- 5-6 = -3 pkt
- 7-8 = -4 pkt
- pow.8 = -5 pkt
Działania konstruktywne (max. 3 pkt):
Liczba kontaktów z piłką w celu zdobycia pola:
- Do 20 = 0,5 pkt
- 21-30 = 1 pkt
- 31-40 = 1,5 pkt
- 41-50 = 2 pkt
- 51-60 = 2,5 pkt
- Powyżej 60 = 3 pkt.
Działania ofensywne (max. 2 pkt):
Działania na kontrę:
- 1-2 = -0,5 pkt
- 3-4 = -1 pkt
- 5-6 = -1,5 pkt
- Powyżej 6 = -2 pkt
Straty:
- do 3 = -0,5 pkt
- 4-8 = -1 pkt
- 9-13 = -1,5 pkt
- Powyżej 13 = -2 pkt
Stworzenie sytuacji bramkowej:
Strzały:
Pomocnicy
Działania obronne (max. 3 pkt):
Odbiór:
- 1-3 = 1 pkt
- 4-6 = 2 pkt
- 7-9 = 3 pkt
- Powyżej 6 = 2 pkt
Przerwanie akcji:
- 1-3 = 1 pkt
- 4-6 = 1,5 pkt
- 7-9 = 2 pkt
- 10-12 = 2,5 pkt
- Powyżej 12 = 3 pkt
Działania zagrażające swojej bramce:
- 1-2 = -1 pkt
- 3-4 = -2 pkt
- Powyżej 5 = -3 pkt
Działania konstruktywne (max. 4 pkt):
Liczba kontaktów z piłką w celu zdobycia pola:
- Do 30 = 1 pkt
- 31-40 = 1,5 pkt
- 41-50 = 2 pkt
- 51-60 = 2,5 pkt
- 61-70 = 3 pkt
- Powyżej 70 = 4pkt
Działania ofensywne (max. 3 pkt):
Działania na kontrę:
- 1-2 = - 0,5 pkt
- 3-4 = -1 pkt
- 5-6 = - 1,5 pkt
- 7-8 = - 2 pkt
- 9-10 = -2,5 pkt
- Powyżej 10 = -3 pkt
Straty:
- do 6 = -0,5 pkt
- 7-12 = -1 pkt
- 13-18 = -1,5 pkt
- 19-24 = -2 pkt
- 25-30 = -2,5 pkt
- 31-35 = -3 pkt
Stworzenie sytuacji bramkowej:
- 1-2 = 1 pkt
- 3-4 = 2 pkt
- Powyżej 4 = 3 pkt
Strzały:
- 1 = 1 pkt
- 2-3 = 2 pkt
- Powyżej 3 = 3 pkt
Napastnicy
Działania obronne (max. 2 pkt):
Odbiór:
- 1 = 1 pkt
- Powyżej 1 = 2 pkt
Przerwanie akcji:
- 1 = 1 pkt
- Powyżej 1 = 2 pkt
Działania zagrażające swojej bramce:
- 1 = -1 pkt
- Powyżej 1 = -2 pkt
Działania konstruktywne (max. 3 pkt):
Liczba kontaktów z piłką w celu zdobycia pola:
- 10-25 = 1 pkt
- 26-40 = 2 pkt
- Powyżej 40 = 3 pkt
Działania ofensywne (max. 5 pkt):
Działania na kontrę:
- Do 3 = -1 pkt
- 4-6 = -2 pkt
- 7-9 = - 3 pkt
- 10-12 = - 4 pkt
- pow 12 = -5 pkt
Straty:
- do 3 = -1 pkt
- 4-6 = -2 pkt
- 7-9 = -3 pkt
- 10-12 = -4 pkt
- Powyżej 12 = -5 pkt
Stworzenie sytuacji bramkowej:
- 1-2 = 1 pkt
- 3-4 = 2 pkt
- 5-6 = 3 pkt
- 7-8 = 4 pkt
- Powyżej 8 = 5 pkt
Strzały:
- 1 = 1 pkt
- 2 = 2 pkt
- 3 = 3 pkt
- 4 = 4 pkt
- 5 = 5 pkt
Autorzy: Paweł Dębski, Dariusz Tysper
Oceny wykonane wg powyżej opisanej procedury:
Ocena zawodników Legii Warszawa na podstawie analizy wybranych meczów w sezonie 2009/2010