Jeden z naszych Czytelników, pan Mateusz Kaczor, absolwent studiów magisterskich wychowania fizycznego krakowskiej AWF oraz trener piłkarskich zespołów młodzieżowych od lat interesuje się problemem szkolenia młodych zawodników piłki nożnej. Pragnie podzielić się swoimi przemyśleniami oraz autorskimi ćwiczeniami z zakresu szkolenia młodych zawodników. Poniżej omówienie 2 form ćwiczeń wiązanej oraz kompleksowej wraz z przykładowymi ćwiczeniami kontroli nad piłką
oraz grą 1 na 1.

 {jcomments on}

FORMA KOMPLEKSOWA

Trenerzy podkreślają, że istotą nowoczesnego treningu jest powiązanie różnych znanych metod treningowych i wzajemnie uzupełniających się środków treningowych, dostosowanych do istniejących warunków i charakteru dyscypliny sportu .

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania trenerów wydaje się iż odpowiednim sposobem nauczania i doskonalenia techniki piłkarzy nożnych w którym zostaje przybliżone naturalne środowisko walki sportowej jest stosowanie ćwiczeń kompleksowych oddziałujących wszechstronnie na kształtowanie piłkarskich umiejętności.

W nauczaniu metodą kompleksową nie tyle wymaga się od ćwiczących opanowania jakiegoś pojedynczego elementu technicznego, co zastosowania formy wieloruchowej we fragmencie walki sportowej .

Stosowanie ćwiczeń kompleksowych można wprowadzać do treningu dzieci i młodzieży już od najmłodszych lat, uwzględniając poziom sprawności i umiejętności ćwiczących. Oddziaływanie na młodego piłkarzy poprzez ćwiczenia kompleksowe przyzwyczaja go do zmienności wykonywania zadań charakterystycznych podczas gry ( bieg, skok, przyjęcie piłki, podanie, strzał, wybiegnięcie na pozycję, podejmowanie decyzji…) oraz zwiększa intensywność i atrakcyjność zajęć przez co trenujący odczuwają większą frajdę i przyjemność z wykonywania ćwiczeń.

Stosowanie metody kompleksowej wpływa pozytywnie na tzw. technikę użytkową zawodników oraz rozwija ich wszechstronne umiejętności (fizyczne i psychiczne) wpływające na poprawę jakości i skuteczności gry.

FORMA WIĄZANA

Kolejnym rozwiązaniem przeprowadzania ćwiczeń nauczania i doskonalenia piłkarskich umiejętności u młodych zawodników jest stosowanie formy wiązanej.
Gerhard Frank uznaje iż trening staje się wtedy ciekawy, jeśli jego forma jest zbliżona do gry .

Forma wiązana ćwiczeń w doskonały sposób realizuje powyższe zalecenie niemieckiego szkoleniowca, gdyż w dużym stopniu odzwierciedla warunki panujące podczas gry właściwej.

W formie wiązanej łączymy grę z ćwiczeniami kontroli nad piłką, ćwiczeniami przyjęcia i podania piłki, grą 1 na 1, ćwiczeniami szybkości, ćwiczeniami strzałów do bramki oraz z ćwiczeniami ogólnie usprawniającymi.

Utworzone w ten sposób grupy ćwiczeń tworzą bardziej kompleksowe i wszechstronne zadania, przyczyniając się do rozwijania kreatywnej postawy gracza oraz większej efektywności jednostki treningowej.

Przykładowe ćwiczenia kontroli nad piłką

Kontrola nad piłką - forma kompleksowa

Rysunek 1. ( kliknij żeby powiększyć )

Rysunek 2. ( kliknij żeby powiększyć )

Rysunek 3. ( kliknij żeby powiększyć )

Opis ćwiczenia:
Początkowo zawodnicy prowadzą piłkę prawą nogą  w centralnej części boiska często zmieniając kierunek. Prowadząc piłkę ćwiczący lewą ręką podrzucają i łapią piłeczkę tenisową (prawa noga prowadzi piłkę nożną a lewą ręką podrzuca i łapie piłeczkę).

Na sygnał trenera „żółte” lub „czerwone” zawodnicy łapią piłeczkę do ręki i prowadzą piłkę do dowolnego (każdy innego) pachołka koloru podanego przez trenera. Tam ćwiczący wykonują określone ćwiczenie kontroli nad piłką z piłeczką tenisową w rekach np. zawodnicy wykonują w miejscu naprzemienne odbicia piłki wewnętrzną częścią stopy jednocześnie przekładając piłeczkę tenisową z ręki do ręki wokół bioder.

Następnie zawodnicy na sygnał trenera „powrót” wracają do miejsca rozpoczęcia ćwiczenia.

Aspekt kreatywny: Zmienność wykonywania zadań, spostrzegawczość, szybkość reagowania na bodźce, orientacja przestrzenna, tworzenie nowych wzorców myślowych w mózgu poprzez wprowadzenie nowych problemów ruchowych łączących ćwiczenia kończyn górnych i dolnych.

Kontrola nad piłką - forma wiązana

Rysunek 4. ( kliknij żeby powiększyć )

Opis ćwiczenia:

Zawodnicy zostają podzieleni na cztery zespoły ( od 2 do 4 graczy w jednej drużynie) i grają na zmniejszonym polu gry starając umieścić piłkę w jednej z dwóch bramek przeciwnika. Każdemu graczowi zostaje przypisana litera (alfabetyczne od A do H na jednym polu gry). Zawodnicy wywołani przez trenera (po jednym z każdego placu) wybiegają z boiska w stronę koła środkowego gdzie umieszczone są ponumerowane  piłki tenisowe. Ćwiczący zabierają jedną piłkę tenisową, odczytują na niej numer i trzymają w ręce, następnie podbiegają do piłki nożnej i wykonują prowadzenie piłki zmieniając kierunek przed pachołkami. Po wbiegnięciu w pole gdzie umieszczone są ponumerowane okręgi, zawodnicy prowadząc piłkę starają się odszukać numer okręgu, znajdujący się na trzymanej w ręce piłeczki tenisowej. Ćwiczący odszukawszy odpowiedni okręg wkładają do niego małą piłeczką, po czym udają się w kierunku własnego pola gry prowadząc piłkę po linii łamanej (od pachołka do pachołka). Przed linią boczną własnego boiska piłkarze zatrzymują piłkę (skąd ją zabrali) i włączają się do gry. W trakcie gdy zawodnik opuścił boisko, gra toczy się dalej (4 na 3).

Odmiana:
-Zawodnicy prowadzą piłkę od pachołka do pachoła  w określony sposób (np. tylko prawą nogą) jednocześnie podrzucając i łapiąc piłką tenisową (np. ręką przeciwną do prowadzącej piłkę nogi).
-Ćwiczący zabierają do rąk  nie jedną a dwie ponumerowane  piłki tenisowe.

Aspekt kreatywny: Zmienność działania, spostrzegawczość, koncentracja, reagowanie na sygnały, umiejętność panowania nad piłką w trakcie rozwiązywania problemu, podzielność i przerzutność uwagi, tworzenie nowych wzorców myślowych w mózgu przez wprowadzenie nowych problemów ruchowych łączących pracę kończyn górnych i dolnych, świadomość potrzeby szybkiego wykonywania zadania.

Przykładowe ćwiczenia GRY 1 NA 1

Doskonalenie gry 1 na 1- forma kompleksowa

Rysunek 5. ( kliknij żeby powiększyć )

Opis ćwiczenia:

Trener uderza piłkę w kierunku pola gry 1 na 1 i jest to moment rozpoczęcia ćwiczenia przez zawodników A i B którzy, przebiegają przez płotki następnie wbiegają do pola gry i rozgrywają pojedynek 1 na 1. Celem zawodnika jest przebiegnięcie z piłką przez dowolną małą bramkę. Po wykonaniu gry 1 na 1 zwycięzca prowadzi piłkę,  a następnie wykonuje dośrodkowanie do rywalizującego z nim wcześniej partnera który po opuszczeniu pola gry wykonuje slalom między pachołkami a następnie uderza piłkę do bramki.  

Aspekt kreatywny: Zmienność działania, szybkość reagowania, spostrzegawczość, koncentracja, przewidywanie działań przeciwnika (antycypacja), analiza w podejmowaniu decyzji, zastosowanie odpowiedniej techniki zwodu w celu wprowadzenia w błąd przeciwnika

Doskonalenie gry 1 na 1 - forma wiązana

Rysunek 6. ( kliknij żeby powiększyć )

Opis ćwiczenia:
Ćwiczący zostają podzieleni na dwuosobowe zespoły i oznaczeni numerami (od 1 do 4 na jednym polu gry) jak na powyższej rycinie. W momencie gdy trener wypowie dowolny numer zawodnik oznaczony tą cyfrą wbiega po piłkę do pola gry  A, B,  i wykonuje pojedynek 1 na 1  z przeciwnikiem oznaczonym tym samym numerem.

Zawodnicy wykonujący grę 1 na 1 mają za zadanie przeprowadzić piłkę przez jedną (dowolną) bramkę znajdującą się po stronie pola gry przeciwnika (skąd wybiegł). Ćwiczący który przeprowadził piłkę przez bramkę przeciwnika wraca na własne pole gry.

Zawodnik  który przegrał pojedynek 1 na 1 zabiera piłkę z bramki i kładzie ją na środku pola gry 1 na 1 a następnie wraca na własne pole gry.
W momencie gdy wykonywane są pojedynki 1 na 1 na pozostałych boiskach toczy się gra w przewadze liczebnej 2 na 1.

Aspekt kreatywny: Koncentracja, spostrzegawczość, reagowanie na sygnały, umiejętność panowania nad piłką w zmniejszonym polu gry i mniejszej ilości zawodników, przechodzenie z przewagi liczebnej do gry w osłabieniu, orientacja przestrzenna, świadomość konieczności szybkiego opuszczenia i powrotu na pole gry (minimalny czas gry w przewadze liczebnej drużyny przeciwnej), zastosowanie odpowiedniej techniki zwodu w celu wprowadzenia w błąd przeciwnika, analiza działania, podejmowanie decyzji.