W nr 3/2022 (50) czasopisma „Asystent Trenera” została opublikowana rozmowa z Tomaszem Kuźmą, trenerem II drużyny Rakowa Częstochowa. Poniżej jej fragment, w którym ten szkoleniowiec opowiada o 3 zasadach, które wyróżniłby w modelu gry swojej drużyny (w fazie bronienia i atakowania).

Michał Zachodny wziął na warsztat „polską myśl szkoleniową” i rozłożył ją na czynniki pierwsze, analizując przyczyny rzadkich zwycięstw i znacznie częstszych porażek polskiej reprezentacji. Znany analityk odmalowuje krajobraz piłki nożnej znad Wisły na przestrzeni dziesięcioleci, przedstawiając jej rozwój na tle taktycznych przemian w światowym futbolu.

Gdy słyszymy o „SFG”, to oczywiście w pierwszej kolejności przychodzi nam na myśl rozegranie rzutów rożnych bądź wolnych. Trenerzy przykładają jednak coraz większą wagę do wrzutu piłki.

W momencie mojego pierwszego zainteresowania się stałymi fragmentami gry w głowie miałem tylko jedno: jak zdobyć bramkę. Z biegiem czasu i kolejnymi nabytymi doświadczeniami uświadomiłem sobie, że muszę też zrobić wszystko, aby mój zespół skutecznie bronił. Dziś to od obrony zaczynam planowanie działań naszego zespołu.

Analiza „na żywo” może wspierać proces decyzyjny trenera i sztabu oraz pozwala obiektywnie ocenić sytuacje boiskowe, gdy każdy szczegół jest ważny. Przeczytajmy, co o niej sądzą dwaj trenerzy asystenci pracujący w Ekstraklasie.

Tworzenie modeli taktycznych w grach zespołowych, w tym w piłce nożnej, jest najtrudniejsze. Model powinien bowiem uwzględniać elementy, takie jak zachowania boiskowe poszczególnych zawodników, ich relacje, działania poszczególnych formacji (obrona, pomoc, atak), reakcje pojedynczych zawodników i zespołu jako całości na potencjalne działania ze strony przeciwnika.

Wykorzystując zalety i przewagę ustawienia w systemie 1–3–6–1, głównym założeniem prowadzenia rywalizacji sportowej w fazie atakowania jest prowadzenie gry atakiem pozycyjnym w aspekcie budowania gry. Uważamy, że to najtrudniejszy i najbardziej złożony element taktyki piłki nożnej. Wymaga od zawodników wysokich umiejętności technicznych i klarownego rozumowania gry.

Dokonaliśmy podziału budowania gry w systemie 1–3–6–1 ze względu na strefy i sektory boiska.

Ze względu na strefy wyróżniamy budowanie gry:

• w strefie niskiej i średniej na własnej połowie boiska. W tym przypadku celem jest w sposób kontrolowany przy presji zespołu współzawodniczącego wprowadzenie piłki do kolejnej strefy pola gry.
• w strefie średniej i wysokiej na połowie przeciwnika. W tym przypadku celem jest stworzenie realnej szansy strzeleckiej do osiągnięcia zamierzonego rezultatu – zdobycia bramki.

Ze względu na sektory boiska, wyróżniamy budowanie gry:

• w sektorze środkowym, wykorzystując przewagę liczebną w ustawieniu środkowych pomocników. Warto zwrócić uwagę, że to najbardziej zagęszczona przestrzeń na boisku, jednak stanowi najkrótszą drogę do bramki przeciwnika.
•  w sektorach bocznych, korzystając z możliwie największej wolnej przestrzeni do prowadzenia gry w fazie atakowania przy umiejętnym wsparciu i aktywności zawodników.

Złożoność fazy budowania gry jest bezwzględnie uzależniona od zasad funkcjonowania w systemie gry, nie zaś kurczliwie opiera się na schematach. W fazie budowania gry w ataku pozycyjny zwracamy szczególną uwagę na sposób ustawiania zawodników względem miejsca, w którym znajduje się partner, piłka i przeciwnik, zajmując odpowiednie miejsca na boisku.

Dynamika prowadzenia rywalizacji sportowej nie pozwala nam na bierne umiejscowienie się zawodników, a wręcz wymaga odpowiedniej ruchliwości, tempa gry i czucia prowadzenia akcji piłkarskich.

O jakości budowania gry i prowadzenia ataku pozycyjnego, niewątpliwie decydującym aspektem oprócz indywidualnych umiejętności zawodników jest szybkość i jakość podejmowanych decyzji w bardzo krótkim czasie przy ogromnej presji przeciwnika. W tym aspekcie musimy pamiętać o sferze mentalnej, radzeniu sobie z emocjonalną stroną zespołu, ponieważ bardzo często następuje odpowiednie ustawienie w odpowiednim czasie i miejscu, natomiast brakuje odwagi i pewności siebie, aby wykorzystać stworzone możliwości prowadzenia akcji.

Powyższy fragment pochodzi z artykułu „Wokół systemu 1–3–6–1” opublikowanego w nr 5/2020 (40) czasopisma „Asystent Trenera”.

W artykule trenerzy Łukasz Wojtala i Krzysztof Szczepanik:

• wyjaśniają motywację do wprowadzenia tego innowacyjnego systemu gry,
• wskazują pozycje na boisku w systemie 1–3–6–1,
• wykazują zalety omawianego systemu gry,
• podaje wskazówki treningowe,
• omawiają budowanie gry (w strefie niskiej) w tym systemie,
•  prezentują wybrane środki treningowe.

W II części artykułu, opublikowanej w kolejnym wydaniu AT nr 6/2020 (41), autorzy przybliżają pomysł na fazę budowania gry w strefie średniej (wraz z proponowanymi środkami treningowymi) i w strefie wysokiej.

Tutaj można zamówić czasopismo „Asystent Trenera”

Jednym z kluczowych miejsc na boisku jest przestrzeń między linią obrony a bramkarzem przeciwnika. Po złamaniu tej linii otwiera nam się droga do bramki.

W fazie, kiedy piłka progresuje wyżej i znajduje się na połowie przeciwnika, ważne jest wsparcie środkowych obrońców za linią piłki. Przede wszystkim zapewnia to „głębokość” i linię podania w celu utrzymania posiadania i cyrkulacji piłki.