Krzysztof Paluszek i Miłosz Stępiński o tym, czy u najmłodszych adeptów piłki nożnej przeprowadzać gry w równowadze czy w przewadze liczebnej.

Nie ulega dyskusji, że każde zajęcia treningowe w grupach młodzieżowych powinny się kończyć grą szkolną, czyli grą w równych składach! Pytanie, czy jest to również dobry środek do nauki gry w piłkę we wcześniejszej fazie części głównej jednostki treningowej? Naszym zdaniem niekoniecznie, ale wejdźmy w szczegóły.

Gry w równowadze liczebnej

Obserwując gry w równowadze (od 4 × 4 do 7 × 7 na 2 bramki) na wstępnym etapie szkolenia, zauważamy, że:

• piłkę w posiadaniu mają najczęściej najlepsi piłkarze (decydują indywidualne umiejętności wyniesione z podwórka) – słabsze dzieci mają nieliczne kontakty z piłką, co powoduje u nich zniechęcenie do gry;
• brakuje podziału na formacje obrony, pomocy, ataku – wszyscy atakują i bronią równocześnie w jednym czasie na całym boisku;
• nie ma właściwego i logicznego ustawienia względem swoich partnerów i podziału zadań na boisku podczas atakowania i bronienia;
• są ograniczone możliwości działania w przewadze liczebnej podczas atakowania i bronienia;
• wszystkie dzieci poruszają się tam, gdzie jest piłka – ustawienie dzieci w tzw. winogrono – jeden obok drugiego (każdy chce być jak najbliżej piłki) zarówno podczas atakowania, jak i bronienia.

Gry w przewadze

Przyjąwszy kryterium liczby ćwiczących, proponujemy realizować metodykę nauczania działań w następujących wariantach:

• indywidualny bez przeciwnika − (1 × 0)
• indywidualny z przeciwnikiem − (1 × 1)
• ułatwiony w grupie małej − (2 × 1, 3 × 1, 4 × 1, 3 × 2, 4 × 2, 4 × 3)
• w równowadze w grupie małej − (2 × 2, 3 × 3, 4 × 4)
• utrudniony w grupie małej − (1 × 2, 1 × 3, 1 × 4, 2 × 3, 2 × 4, 3 × 4)
• ułatwiony w grupie dużej − (od 5 × 4 do 10 × 9)
• w równowadze w grupie dużej − (od 5 × 5 do 10 × 10)
• utrudniony w grupie dużej − (od 4 × 5 do 9 × 10)
• w grze właściwej − (11 × 11)

Wychodząc temu naprzeciw, zastanówmy się teraz, dlaczego stosować i co nam dają fragmenty gry i gry w przewadze (dynamiczne fragmenty gry, tzw. DFG, w odróżnieniu od stałych fragmentów gry, tzw. SFG)? Otóż:

• fragmenty gry w przewadze występują w meczu prawie tak samo często jak małe gry w równowadze liczebnej;
• celem każdych działań taktycznych (w ataku i obronie) jest stworzenie chwilowej przewagi liczebnej (np. podwojenie w obronie lub gra 2 × 1 w ataku), która ułatwi bezpieczne rozegranie/odebranie piłki w danym sektorze boiska;
• gry w przewadze są pierwszą, ułatwioną fazą prowadzącą do nauczania gier z przeciwnikiem w równowadze liczebnej;
• przewaga liczebna w atakowaniu ułatwia wykonanie działań grupowych i indywidualnych z piłką w większym komforcie czasu i alternatyw wykonania;
• przewaga liczebna w bronieniu z kolei doskonali aktywną obronę i współpracę (koordynację) w działaniach przeciwko piłce;
• DFG SĄ UNIWERSALNE, GDYŻ MOŻNA JE STOSOWAĆ Z POWODZENIEM W KAŻDEJ KATEGORII WIEKOWEJ OD JUNIORA F DO SENIORA WŁĄCZNIE.

Więcej na ten temat przeczytać można w artykule autorstwa Krzysztofa Paluszka i Miłosza Stępińskiego „Gry w przewadze jako skuteczny środek nauczania w piłce nożnej” opublikowanym w nr 3/2015 (10) czasopisma „Asystent Trenera”. W artykule omówiono:

• Gry w przewadze liczebnej atakujących – 5 przykładowych gier.
• Gry w przewadze liczebnej broniących – 5 przykładowych gier.
• Gry w przewadze – w której części treningu.

Tutaj można zamówić czasopismo „Asystent Trenera”